ЯҢАЛЫКЛАР

Еш кына меңнәрчә, кайчак йөз меңнәрчә кеше чикләнгән территориядә: мәйданда, урамда, күңел ачу учреждениеләрендә җыела. Бу ешрак массакүләм чаралар: күңел ачулар, митинглар, йөрешләр, демонстрацияләр, пикетлар, хаҗ кылулар үткәргәндә була. Халык төркеме һәм этеш-төртеш даими рәвештә метрода, базарларда, стадионнарда, чиратларда барлыкка килә. Төркемнең куркынычы аның спонтанлыгында һәм һәр кешегә аерым йогынты ясау көчендә. 10 август көнне Иштуган мәдәният йорты белгечләре «Халык күп җыела торган урыннарда үз-үзеңне тоту кагыйдәләре» турында тренинг үткәрделәр. Мәдәният йорты мөдире халыкның куркыныч булуы турында сөйләде. Кешеләрнең массакүләм туплануы, халык төркеме сәламәтлек һәм тормыш өчен реаль куркыныч тудыра. Чираттагы чарадан имгәнүләрсез яки сынмыйча кайту өчен, куркынычсызлык чараларын белергә һәм үтәргә кирәк. Балалар сорауларга җавап бирделәр, төркемдә үз-үзеңне куркынычсыз тотуның төп принципларын тикшерделәр. Халык төркеменең йогынтысы турындагы видеосюжетларны игътибар белән карадык. Кеше халык арасында алдан ниятләп яки очраклы рәвештә булырга мөмкин. Шуңа карамастан, ул үзен җитди куркыныч астына куя. Халык арасында кешеләр бер-берсе өчен куркынычның төп чыганагына әверелә. Массакүләм чараларда катнашуның тискәре нәтиҗәләрен киметү максатында белергә һәм куркынычсызлык чараларын үтәргә һәм истә тотарга кирәк – халык төркемендә теләсә нинди тоткарлану яки дөрес булмаган гамәлләр кеше тормышы өчен куркыныч булып тора.

10 август көнне Тенеки авыл клубында "музыка кораллары турында хикәяләр"исемле танып-белү чарасы узды. Балалар музыка дөньясына гаҗәеп мавыктыргыч сәяхәт ясадылар.

Алып баручы балаларга кайбер музыка коралларының барлыкка килү һәм үсеш тарихы турында сөйләде. Музыка кораллары бик күптән барлыкка килгән, бу безнең ата-бабаларыбызның мәдәни байлыгын күрсәтә. Алар әйләнә-тирә дөнья авазларын сеңдергән, кул астындагы материаллардан сыбызгылар ясаганнар һәм тылсымлы көйләр ярдәмендә үз хисләрен тапшырганнар. Хәтта иң кечкенә бала да гади инструментлар ясый һәм аларда уйный белгән. Ата-бабаларыбызның күп кенә музыкаль җайланмалары бүгенге көндә дә кулланыла.

Әлеге чарада алып баручы балаларга үткән һәм хәзерге музыка коралларын: гармун, скрипка, балалайка, баян, гитара һәм башка бик күп рәсемнәрне тәкъдим итте. Балалар традицион гармун, баян, тальян уен кораллары белән таныштылар.

10 август көнне Эзмә мәдәният йорты ишегалдында «Юл билгеләре илендә» дигән чара булып узды. Яшьтән үк балаларда юлда үз-үзеңне куркынычсыз тоту күнекмәләрен формалаштыру, законнарны үтәүче гражданин тәрбияләү бик мөһим. Теләсә кайсы бала гади әңгәмәдә генә түгел, ә балаларга якын булган юл уенында да бирелгән юл йөрү кагыйдәләрен тизрәк аңлар һәм үзләштерер. Балалар кызыксынып «Юл билгеләре иленә сәяхәт» тә катнаштылар. Ахырда балалар юл билгеләренә багышланган пазллар җыйдылар. Мондый чараларның максаты балаларга юл йөрү кагыйдәләрен искә төшерергә һәм ныгытырга ярдәм итү иде.

Татар халкы үзенең традицияләре һәм гореф-гадәтләре белән кызыклы һәм уникаль. «Кич утыру»йоласы халык арасында шундый яратканнарның берсе булып тора. Элек - электән авыл хатыннары, кичләрен бер өйгә җыелып, кул эшләре белән шөгыльләнгәннәр: кызлар бирнәгә сөлге, ашъяулык, пәрдә һәм яулык чигәләр, ә өлкәнрәк хатыннар яулык, оекбаш, бияләй бәйлиләр. Шунда ук төрле уеннар оештырдык, җырладык һәм биедек.

Килдебәк мәдәният йорты  "Умырзая" клуб формированиесе членнары 10 август көнне «Кич утыру» фольклор куренеш үткәрелде. Чара барышында катнашучылар үзләренең яшьлек утырышларын, уеннарын, җырларын һәм биюләрен искә төшерделәр. Сөйләшүләр җылы шартларда самовар янындагы өстәл янында дәвам итте.

9 августта Лесхоз мәдәният йорты хезмәткәрләре китапханә белән берлектә балалар өчен «Китап сөючеләр иленә сәяхәт» интеллектуаль уены үткәрделәр.

Уен балаларга гаҗәеп тылсым һәм әкият дөньясына чумарга, рус халык әкиятләрен, аларның сюжетын һәм геройларын искә төшерергә, шулай ук бик күп яңа һәм кызыклы нәрсәләр белергә мөмкинлек бирде. Аларга кызыклы сорауларга җавап бирү һәм мавыктыргыч биремнәр башкару бик ошады, анда алар гади һәм аңлаешлы формада әкият геройларын һәм балалар язучыларын искә алдылар.

Очрашу азагында балалар китап уку һәр бала өчен бик мөһим дигән нәтиҗә ясадылар һәм көненә кимендә биш бит укырга вәгъдә иттеләр.

9 август көнне Кече Шинар мәдәният йорты хезмәткәрләре "Күршеләр - бер гаилә"капка төбендә  кич утыру оештырдылар, Һади Такташ урамында яшәүче күршеләр ( "арт урам") урамга чыктылар, эчкерсез сөйләшеп утырдылар, яраткан җырларын җырладылар, халык уеннары уйнадылар, бер-берсенә яхшы кәеф бүләк иттеләр. Үткәннәргә күз салырга да вакыт таптык, яшь чакта  әти-әниләрне кич утырырга  җибәрмәгәннәрен искә төшердек,. Җибәрсәләр дә , һичшиксез эш бирерләр: йоннан җепләр киерергә, кәҗә мамыгыннан челтәрле шәл бәйләргә,.Яшь  вакытларга кайтып килгәндәй булдык. яңадан очрашырга  сөйләшеп , өйләргә таралыштык

9 августта барлык китап укучылар үзләренең бәйрәмнәрен - Бөтендөнья китап сөючеләр көнен билгеләп үтәләр. Китап сөючеләр көненең төп бурычларыннан берсе-укуны популярлаштыру. Бу көнне Юлбат күчмә авыл китапханәсе Тенеки авыл клубы белән берлектә "Җәйге китапханә" проекты кысаларында "Китап сөючеләр утравы"әдәби бәйрәме үткәрде. Оештыручылар балаларны китап язу тарихы һәм бәйрәм тарихы белән таныштырдылар. Яшь китап сөючеләр яраткан шигырьләрен яисә китаплардан өзекләрне кычкырып укыдылар, "әкият дөньясында" конкурсында катнашканда актерлык сәләтләрен күрсәттеләр, табышмакларга җаваплар таптылар. Ахырда балалар өчен китапларга күзәтү ясалды,чөнки китап белән һәр очрашу-белемнең тылсымлы дөньясына сәяхәт.

9 август көнне Эзмә мәдәният йорты ишегалдында мәчет лагере балалары өчен «Күңелле балачак» күңел ачу чаралары оештырылды. Мөселман гаиләләрендәге балалар Эзмә авылы мәчетенең җәйге лагеренда булдылар. Балалар үз-үзләрен тоту культурасы, Исламның әхлакый нигезләре темасына әңгәмәләрдә зур кызыксыну белән катнаштылар. Төрле тормыш ситуацияләрендә, мәсәлән, ашаганчы һәм аннан соң әйтелә торган догаларны өйрәндек. Соңгы көнне лагерьда күңел ачу уеннары узды. Ярышларның барлык төрләрендә дә балалар актив катнаштылар, бер-берсенә ярдәм иттеләр. Балаларына һәм оныкларына, өлкәннәргә ярдәм итәргә килделәр.

9 августта Иштуган мәдәният йорты белгечләре тарафыннан "Тылсымлы кыңгырау" туристик маршруты оештырылды. Туристлык маршруты Саба урманчылыгы музеенда булудан башланды. Аннары балалар Тылсымлы кыңгырау эзләп мавыктыргыч квест үттеләр һәм урман хуҗалыгы мәдәният йортында урнашкан "кыңгырау" музеенда булдылар. Балаларны милли камыр ризыклары белән тәмле чәй белән сыйладылар. Экскурсияне сәйлән үрү буенча мастер-класс белән тәмамладылар. Балалар мультфильм караудан канәгать калдылар, бик күп уңай хис-кичерешләр алдылар.

9 августта Лесхоз һәм Евлаштау мәдәният йортлары хезмәткәрләре Иштуган мәдәният йорты хезмәткәрләре тарафыннан балалар төркеме өчен "Тылсымлы кыңгырау" туристик маршруты буенча экскурсия үткәрделәр.