ЯҢАЛЫКЛАР

15 августта Сулэ авыл клубында "Безне чолгап алган дөнья" танып белү программасы уздырдылар.Чара барышында балалар күп кенә яңалыклар һәм танып белү белделәр. Балалар үзләрен гаять зур дөньяның бер кисәге итеп аңладылар. «Экология балалар күзләре белән " видеоролигын карап, экология проблемалары һәм бу проблемаларны ничек хәл итәргә икәнлеге турында фикер алыштылар. Әйләнә-тирә дөнья турында әңгәмә балаларны бу дөньяда үзләрен дөрес тотарга, аның белән гармониядә булырга, табигать белән аваздашлыкта яшәргә, жирдәге гүзәллекне сакларга һәм арттырырга өйрәтте.

15 нче августта Олы Арташ авыл клубы мөдире балалар белән саф һавада дәрес үткәрде "Табышмакны чишегез". Тулаем алганда, табышмаклар креатив фикерләүне, хыялны, иҗади һәм аналитик фикерләүне үстерергә, шулай ук проблемаларны хәл итүнең альтернатив юлларын эзләргә ярдәм итә. Табышмаклар табу - танып белү уены да ул! Уен гына түгел, фикер йөртү, исбатлау осталыгы да. Табыш логик фикерләүне үстерә, аларда сөйләм-дәлилләрне, сөйләмне-тасвирлауны, монологик сөйләмне кабул итү һәм куллану күнекмәләрен формалаштыра.

15 август көнне Шәмәрдән мәдәният йорты белгечләре «Салават күпере» балалар бакчасы балалары өчен «Я люблю мою семью» дигән рәсем конкурсы үткәрделәр. Чара гаилә кыйммәтләрен ныгытуга һәм балаларның иҗади сәләтләрен үстерүгә юнәлдерелгән иде. Башта балаларга гаилә турында сөйләделәр, гаилә - бер-берсен яратучы, ярдәм итүче һәм кайгыртучы иң якын һәм туган кешеләр, дип аңлаттылар. Балалар матур буяулар һәм төрле рәсем техникасын кулланып, үзләренең якыннарын бик теләп сурәтләделәр. Рәсемнәрдә паркта уйнаучы, табигатьтә ял итүче яки өй эшләре белән шөгыльләнүче бәхетле гаиләләрне күрергә мөмкин иде.

15 августта Сулэ авыл клубы Саба районы буенча экскурсия оештырды.Без үз маршрутыбызны Лесхоз бистәсеннән башладык.Урман хуҗалыгы музеенда булдык,дендрология бакчасында, "Ябалакта кунакта"паркында булдык.Экскурсия барышында балалар бик күп кызыклы нәрсәләр белделәр.Күп сораулар бирделәр.Аларга барысы да бик кызык иде.Аннары Байлар Сабасына киттек."Олимп","Гаилә паркы"паркларында булдык.Мәйданчыкта уйнадылар, рәхәтләнеп таудан шудылар, баскычтан шуыштылар. Мондый экскурсияләр балаларга кирәк, алар бик күп шатлык китерә. Балалар гүзәллек, табигать белән аралашудан ләззәт алалар һәм үз организмнарын сәламәтләндерәләр.

14 август көнне Олы Нырты, Килдебәк мәдәният йорты, Язлы Арташ, Олы Арташ, Чабья Чурчи авыл клублары берлектә,«Дуслык»  агитбригадасы белән," Нырты" күмәк хуҗалыгы басуларында эшләүче ,кыр  батырлары   алдында  чыгыш ясадылар. Көнне- төнгә ялгап эшләүче  комбайнчылар  һәм  аларның ярдәмчеләренең, җыелган икмәкне амбарга ташып урнаштыручы шоферларның    төшке  ашка  туктаган  вакыты иде. Агитбригада  членнары,   игенчелэребезгэ,  берсеннән- берсе  матур  җырларын  буләк  иттеләр, матур шигырь юллары аша изге теләкләрен җиткерделәр.

Гармунчы Локманов Радикның дәртле көйләренә  ,  алдынгы    комбайнчылар үзләре дә кушылып җырладылар.Игенче  хезмәтенең   абруе  ,  яшәү  мәгънәсе  турындагы  җырлар- һәркемне уткәнгә  борылып  карарга ,  кылган  гамәленэ  бәя  бирергә ,   тормыш  асылы  турында   кабат  уйланырга  мәҗбүр  итте.Шунысы куанычлы, өлкәннәр белән бергә басуда яшьләр дә тырышып эшли. Игенчеләребезнең гимнына  әверелгән    «Чайкала  иген  кырлары»  җырына, бик  рәхәтләнеп, кушылып  җырладылар. Әлеге матур очрашу һәркемнең күңелендә  җылы хисләр уятты.

Чишмә-безгә табигать биргән кыйммәтле байлык, ул-җирдә тормыш символы.Чишмәләр ярдәмгә һәм кайгыртуга мохтаҗ. Борынгы заманнарда җир асты чишмәсеннән су эчеп кеше җирнең үзеннән көч ала дигән ышаныч бар иде.14 август көнне Иштуган авыл мәдәният йорты сәнгать җитәкчесе " Яшә, чишмә! “дип исемләнгән экскурсия оештырды.Балаларга чишмә суының кайдан алынуын, ни өчен ул файдалы һәм ни өчен чишмәләрне сакларга кирәклеген белү кызык булды. Алар шулай ук чишмәнең ничек агуын, җирле халык суны ничек алуын  да күзәттеләр. Сәяхәт вакытында балалар чишмәдәге суның чисталыгы һәм үтә күренмәлелеге белән таныштылар, тәмен татып карадылар, юындылар.Балалар табигатьне ничек сакларга кирәклеге турында тагын бер кат уйландылар. Мондый максатчан сәфәрләр һәм экскурсияләр оештыру туган як табигатенә һәм су чыганакларына сак караш тәрбияли, ә ел фасылларында табигатьнең матурлыгын һәм күптөрлелеген күзәтү ,балаларда күзәтергә, сорашырга, фикер алышырга, сөйләргә теләк тудыра.Балалар бик теләп бу могҗизалы һәм әкияти урында вакыт үткәрделәр.

13 августта Иштуган авыл мәдәният йорты белгече Әхмәдуллиннар гаилә фермасына кызыклы һәм танып-белү экскурсиясе оештырдылар. Алар искиткеч кешеләр, биредә  үз көчләре белән нык крестьян хуҗалыгы булдырганнар, аларның продукциясе безне югары сыйфаты белән сөендерә. Үзләренең хезмәт сөючәнлеге һәм туган җиргә мәхәббәт нәтиҗәсендә алар һәрвакыт яхшы нәтиҗәләргә ирешәләр. Хуҗалык хезмәткәрләре балаларга хайваннар, аларның биологик үзенчәлекләре, аларны ашату һәм карау процессы турында җентекләп сөйләделәр. Бу мәгълүматны дәреслектән алу кыен, аны хайваннар белән аралашканда гына алырга була. Уңайлы һәм җылы сыер абзарында бик күп сыер һәм бозаулар асрала. Без сыерларны ашату процессын күрдек. Саву цехында булганнан соң, сөт алу һәм куллану, саклау  процессы һәм саву аппаратлары белән таныштылар. Балалар экскурсиядән бик канәгать калдылар. Алар бу чарадан зур тәэсирләр белән кайттылар һәм  өйләренә үзләренең әти-әниләре белән уртаклашырга ашыктылар.

14 август көнне Эзмә мәдәният йорты ишегалдында балалар белән «Барысы да старт ала»дип исемләнгән велоузыш узды. Сәламәт яшәү рәвешен пропагандалау-физкультура һәм спорт белән шөгыльләнү. Яхшы һава торышы, яхшы кәеф, велосипедлар һәм дус, күңелле иптәшләр - актив һәм файдалы ял итү өчен тагын нәрсә кирәк?!Велоузышлар башланганчы балаларга велосипедта йөрү кагыйдәләре турында искә төшерделәр. Велосипедта йөрү сәламәтлекне генә түгел, чыдамлыкны да ныгыта. Мондый чаралар үткәрү дә балаларга җәйге каникул вакытында ял итүләрен кызыклы һәм файдалы итеп үткәрергә мөмкинлек бирә.

12 августта Иштуган мәдәният йорты белгече «Күңелле стартлар”дип аталган физкультурачы көненә багышланган чара уздырдылар .Физкультурниклар көне-безнең илдә 1939 елдан бирле билгеләп үтелә торган бәйрәм. Бу профессиональ спортчылар бәйрәме генә түгел. Аны иртән йөгерүчеләр, биючеләр яки велосипедта йөрергә яратучылар да билгеләп үтә ала. Безгә СССРдан килгән бәйрәм, анда спортчылар һәрвакыт бик зур популярлык казанган, ә спортка зур игътибар бирелгән. Чараны алып баручы барысын да сәламәтлек, хәрәкәт, көч һәм җитезлек бәйрәме белән котлады. Аннары балаларны бәйрәмнең барлыкка килү тарихы белән таныштырдылар. Чөнки «Физкультурачы көне» бәйрәменең тарихы шактый озын. Традиция буенча бәйрәм датасы күчеп бара. Сәламәт яшәү рәвеше алып баруның мөһимлеге турында сөйләделәр, «Спорт дөньясында» викторинасын үткәрделәр, аның сорауларына җавап биреп, катнашучылар спортның төрле төрләре белән якыннан таныштылар, үзләре өчен кызыклы булган спорт төрен сайладылар. Балалар табышмакларны бик теләп чиштеләр, мәкальләр җыйдылар. Шуннан соң катнашучылар ике командага бүленеп: олимпиячеләр һәм чемпионнар эстафеталарда катнаштылар. Туп белән йөгерү, туп ыргыту, скакалка сикерү, тиз аяклар һ.б. ярышлар нәтиҗәләре буенча дуслык җиңде.

Без барыбыз да җәйне яратабыз! Җәй-искиткеч вакыт. Җәй безгә хисләр һәм тәэсирләр океаны, витаминнар һәм буяулар котыруы бүләк итә. «Татарстанда Җәй» республика проекты кысаларында ,җәйнең якты төсләрен, кояш һәм табигать энергиясен истә калдыру, аннары кышкы озын кичләрдә җәйнең никадәр яхшы булуын искә төшерү өчен,9 августта  Иштуган мәдәният йортының сәнгать җитәкчесе асфальтта «Җәй төсләре »дип исемләнгән рәсем конкурсы үткәрде.Башта балалар җәйге ял турында үзләренең тәэсирләре белән уртаклаштылар, табигать, җәй турында табышмакларга җаваплар бирделәр, аннары катнашучыларга җәйне ясарга кирәк иде.Төсле акбур белән, җитмәсә әле кәгазьдә түгел, ә асфальтта рәсем ясау — безнең рәссамнар өчен бәхет. Асфальт буяулар белән чәчәк ата, сары кояш тигезсез нурлар белән балкый, болында төрле төстәге чәчәкләрдән келәм чәчәк ата, чәчәкләр, күбәләкләр, диңгез, табигать рәсемнәре ясала. Балалар рәсемнәрен пөхтә итеп буяп бик тырыштылар. Беркем дә күңелсезләнмәде, барысы да иҗат белән мәшгуль иде. Бәйрәм мавыктыргыч һәм күңелле үтте. Чара тәмамлангач, балалар татлы призлар алдылар.