ЯҢАЛЫКЛАР

10 сентябрь көнне Эзмә мәдәният йортында Халыкара судоку көненә багышланган «Тылсымлы квадрат»исемле интеллектуаль уен узды. Математика-катлаулы фән һәм ул һәркемгә дә бирелми, ләкин зур теләк булганда югары нәтиҗәгә ирешергә, бу бөек фәннең күп кенә серләрен ачарга һәм аңларга мөмкин. Катнашучыларга башта уенның асылын аңлаттылар. Уенның мондый төре пространстволы һәм логик фикерләүне үстерә, судоку чишелеше алгоритмын структуралаштыра белүне үстерә, игътибарлылыкны, хәтерне, логик фикерләүне үстерә. Балаларга уенның мондый төре кызыклы һәм файдалы булды. Бу чара командада эшләргә, үз-үзеңә ышанырга һәм үз сәләтеңне күрсәтергә курыкмаска өйрәтә.

СПИД-ХХ гасыр ахырында кешелек дөньясы алдында барлыкка килгән иң мөһим һәм фаҗигале проблемаларның берсе. Профилактика чараларының нигезе үсеп килүче буынга ВИЧ проблемасының төрле аспектлары буенча киң, үз вакытында һәм аңлаешлы мәгълүмат бирү һәм өйрәтүдән гыйбарәт. Шул максаттан 10 сентябрьдә Лесхоз мәдәният йорты хезмәткәрләре тарафыннан «Бәла ерак йөрми» дип исемләнгән түгәрәк өстәл үткәрелде.

Чара башында видеоролик күрсәтелде. Видеоролик аңлаешлы формада түгәрәк өстәлдә катнашучыларга ВИЧның нәрсә булуы һәм аның кешедән кешегә ничек күчә алуы турында сөйләде. Укучылар вирус йоктырмас өчен нинди саклык чараларын үтәргә кирәклеген, шулай ук ВИЧ белән авыручы кешеләргә карата толерант мөнәсәбәтнең мөһимлеген белделәр. Түгәрәк өстәл азагында материалны беркетү өчен тест-викторина сорауларына җавап бирергә тәкъдим ителде.

Вирус кешеләрне социаль хәле, яшәү рәвеше һәм гадәтләре буенча сайламый һәм теләсә кайсы кеше организмына эләгергә мөмкин. Беренче чиратта, яңа танышлар белән аралашканда, бигрәк тә җәйге каникулларда, шулай ук социаль челтәрләрдә бик сак булырга кирәк. Бу чара укучыларыбызга ВИЧ/СПИД проблемасын яхшырак аңларга һәм үз сәламәтлегенә һәм әйләнә-тирәдәгеләрнең сәламәтлегенә җаваплы мөнәсәбәтнең мөһимлеген аңларга ярдәм итте дип өметләнәбез.

10 нчы сентябрь көнне Арташ авылы клубында мәктәп яшендәге балалар белән "Терроризмны һәм экстремизмны профилактикалау" программасы буенча "Дөньяда тынычлык булсын!" рәсем конкурсы үткәрелде. Дәрес вакытында балалар "терроризм", "терроризм", "экстремизм" төшенчәләре белән таныштылар, саклану чаралары һәм куркыныч очрагында гамәлләр турында белделәр. 

10 сентябрь көнне Шәмәрдән мәдәният йортында ата-аналар өчен «Формирование толерантного поведения в семье» дигән темага әңгәмә булды. Очрашуда ата-аналарга балаларда толерантлык тәрбияләү буенча конкрет стратегияләр һәм гамәли киңәшләр тәкъдим ителде. Хорафатларны һәм стереотипларны җиңүгә, шулай ук башка кешеләрне тыңлый һәм аңлый белүне формалаштыруга бәйле мәсьәләләр каралды. Чара барлык катнашучылар өчен дә файдалы һәм мәгълүмати булды, ата-аналарга баланың толерант шәхесен формалаштыру өчен инструментлар бирде.

29 майда сугыш ветераны, Саба районының Чабья— Чурчи авылында туып-үскән академик Ә.Кәримуллинның тууына 100 ел тулды. Ул Курск дугасындагы сугышларда катнашкан, Украина, Венгрия, Чехословакия, Румынияне азат итү өчен көрәшкән. Аннары Ерак Көнчыгышка җибәрелә. Өч тапкыр яраланган һәм контузияләнгән, 1 дәрәҗә «Ватан сугышы» ордены, медальләр, шул исәптән ике  тапкыр «Батырлык өчен» ордены белән бүләкләнгән. Ватанны саклаучылар елы кысаларында һәм Ә.Кәримуллинның тууына 100 ел тулу уңаеннан 9 сентябрьдә клубта « Туган җирем Герое»  дигэн тематик сәгать узды, клуб мөдире җыелучыларны А.Кәримуллин биографиясенең героик битләре белән таныштырды.  Чарага әзерләнгән күргәзмәдә академик турындагы китаплар һәм фотосурәтләр авылдашларында зур кызыксыну уятты.

Бүген без, яшь рәссамнар буларак, көзге кәефләребез белән уртаклашырга һәм үз көзебез турында сөйләргә тырышып карадык. Балалар үзләренең фантазияләрен күрсәттеләр, сәләтләрен ачтылар һәм көзге табигать матурлыгын ачык төсләр белән күрсәттеләр. Балалар тырыштылар, көзне һәм буяуны сурәтләүнең төрле ысулларын сайладылар. Көзге рәсемнәр күптөрле, чөнки балалар идеяләре һәм фантазияләре чикләрне белми.

9 сентябрь көнне Шәмәрдән мәдәният йорты хезмәткәрләре, үзешчәннәр белән берлектә, «Балкыш» социаль-тернәкләндерү үзәгендә ял итүчеләр өчен «Гомерләр кайтавазы» дигән концертын үткәрделәр. Концерт программасы якты һәм бай булды. Концертның беренче минутларыннан ук артистлар һәм тамашачылар арасында үзара уңай хис-кичерешләр алмашу өчен күңелле һәм сокланулы атмосфера барлыкка килде. Бу рәхмәтле тамашачыларның алкышларында сизелде. Концерт бер сулышта узды.

1967 елдан башлап, ел саен 8 сентябрьдә бөтен дөньяда Халыкара грамоталылык көне билгеләп үтелә. 6 сентябрьдә, Халыкара грамоталылык көне алдыннан, Лесхоз мәдәният йортында "Грамоталы булу-уңышлы булу" дигән лингвистик турнир үткәрелде. Чарада катнашучыларга грамоталылыкның һәркемнең хокукы гына түгел, бурычы да булуы турында сөйләделәр. Грамоталылык шәхси бәхеткә һәм без яшәгән җәмгыятьнең муллыгына иң ышанычлы юлларның берсе булып тора.

Укучылар, ике командага бүленеп, рус теленнән төрле конкурслар үткәрделәр: "нинди хәреф адашты?", “Мәкаль җый”, "Текстта Ы хәрефе күпме?", "Дөрес сөйләгез!", "Сүздән баскыч".

Лингвистик турнир мавыктыргыч һәм күңелле узды. Катнашучылар барлык биремнәрне дә үтәделәр, ләкин хатасыз булмады. Шуңа күрә алар үз грамоталылыгын даими рәвештә арттырырга кирәк дигән нәтиҗәгә килделәр, ә моның өчен күбрәк укырга һәм хәтерне күнектерергә кирәк.

Көз — елның тылсымлы вакыты, ул вакытта табигать үзенең  киемен үзгәртә, әйләнә-тирә мохитне төрле җылы төсмерләргә бизи.. Көз башында табигать элеккечә җәй кисәкчекләрен саклый: нәфис кояш үзенең җылы балкышын бирә, ә салкынлык әле бушлыкны тулысынча тутырмаган. Балаларда табигатькә карата мәхәббәт һәм сакчыл караш тәрбияләү, иҗади сәләтләрне, фантазияне үстерү максатында 7 сентябрь көнне Олы Нырты авылы мәдәният йорты мөдире "Алтын көз "рәсем конкурсы үткәрде. Көз-иҗат өчен иң кулай вакыт. Аның матурлыгы беркемне дә битараф калдырмый. Балалар елның матур фасылына үз мөнәсәбәтләрен күрсәтергә тырыштылар. Алар үзләренең рәсемнәрендә ел фасылының бөтен матурлыгын: көзге агачларны, яфракларның коелуын, болытларны, яңгыр, кояш, гөмбәчекләрне һәм табигатьтәге башка искиткеч үзгәрешләрне сурәтләгәннәр.

5 нче сентябрь көнне Шәмәрдән мәдәният йорты белгече Фәтхуллина С.М. Саба балалар сәнгать мәктәбенең тынлы уен кораллары бүлеге укытучысы Фәтхуллин А.А. белән берлектә, «Экстремизму - нет!», айлыгы кысаларында профилактик әңгәмә һәм «Экстремизму - нет!» темасына багышланган кино күрсәтү оештырдылар. Әлеге чараның максаты - укучыларда уяулыкны арттыру һәм экстремистик куркыныч шартларында үз-үзеңне дөрес тоту күнекмәләрен формалаштыру иде. Әңгәмә барышында экстремистик төркемнәргә җәлеп итүне танырга мөмкинлек бирүче билгеләр һәм вербовкадан саклану ысуллары каралды. Җәмәгать урыннарында үз-үзеңне тоту кагыйдәләренә һәм шикле әйберләрне ачыклаганда нәрсә эшләргә кирәклегенә аерым игътибар бирелде. Видеоматериаллар хокук саклау органнарын теләсә нинди шикле гамәлләр турында вакытында хәбәр итүнең мөһимлеген күрсәттеләр. Чара укучыларга үзләрен куркынычсызрак хис итәргә һәм куркыныч туган очракта үз гамәлләренә ышанычлы булырга мөмкинлек бирде. Үткәрелгән әңгәмә һәм кино күрсәтү яшьләрдә шәхси һәм җәмәгать иминлегенә карата аңлы мөнәсәбәт формалаштыруга һәм гражданлык җаваплылыгы дәрәҗәсен арттыруга ярдәм итте.