ЯҢАЛЫКЛАР
16 ноябрьдә Халыкара толерантлык көне билгеләп үтелә. Бу бәйрәм ЮНЕСКО тарафыннан 1995 елда әлеге оешманың 50 еллык юбилее һәм ЮНЕСКО әгъза-дәүләтләре тарафыннан толерантлык принциплары Декларациясен кабул итү уңаеннан игълан ителгән.Бу көнне Иштуган мәдәният йорты белгечләре «Толерантлык-тынычлыкка юл»игелек дәресе үткәрделәр. Әлеге чараның төп бурычы-балаларны «толерантлык» төшенчәсе белән таныштыру, толерант шәхеснең төп үзенчәлекләрен ачыклау, толерантлык тәртибе турында дөрес күзаллау формалаштыру: бер-берсенә, төрле халыкларның гореф-гадәтләренә, традицияләренә һәм мәдәниятенә, интернационализмга, аралашу һәм үзара аңлашуның коммуникатив культурасына, сыйныфташларының үзара толерантлы мөнәсәбәтенә хөрмәт күрсәтү. Уен формасында балалар толерант шәхеснең төп үзенчәлекләрен билгеләделәр, дусларында уртак характер үзенчәлекләрен һәм аермаларын ачыкладылар.Балалар толерантлыкны ничек аңлаулары, аны кемгә күрсәтергә кирәклеге турында сорауларга җавап бирделәр. Өлкәннәр, мөмкинлекләре чикле кешеләр, башка милләт вәкилләре белән мөнәсәбәтләр турында аерым сөйләштеләр.
16 ноябрь көнне Эзмә мәдәният йортында «Телефон терроризмы» дип аталган терроризмны профилактикалау буенча тематик сәгать узды. Телефон терроризмы әзерләнә торган терроризм акты, җинаять яки җәмәгать урынында шартлаткыч җайланма булу турында белә торып ялган хәбәр тарату. Террорчылык турында белемнәр, бүгенге көннең иң куркыныч җинаятьчел күренеше буларак, кисәтә белү, куркыныч янаган вакытта дөрес алып бару тирә-юньдәгеләрне теракт нәтиҗәләреннән саклау мөмкинлеге бирә. Әңгәмә ахырында балаларга ашыгыч хезмәтләрнең телефоннарын тагын бер кат искә төшерделәр.
Халыкара толерантлык көне ел саен 16 ноябрьдә билгеләп үтелә. Бу бәйрәм ЮНЕСКОның «түземлелек принциплары декларациясе» ндә тантаналы рәвештә игълан ителде. Бу вакыйга уңаеннан Туктар авыл клубы мәгълүмат сәгате үткәрде, анда бер - беребезгә карата түземлелек-бүген безгә җитми торган нәрсә, дип сөйләделәр. Безнең кайсы илдә яшәвебезгә, тән төсенә карамастан, дөньяда үзара аңлашу һәм бер-беребезгә яхшы мөнәсәбәт хөкем сөрүен телибез бит .
13 ноябрь көнне Шемордан зонасында уздырылган "Шәҗәрә" фестивалендә- Олы Нырты мәдәният йорты һәм китапханәсе , Язлы Арташ, Чабья Чурчи, Урта Нырты авыл клублары берлектә, Әгъләмҗан нәселе шәҗәрәсен туплап, әзерләп тамашачыга тәкъдим иттеләр. Әлеге нәселнең төп тамырлары Язлы Арташ авылыннан башлана.Күркәм һәм борынгы 8 буыны билгеле булган Әгъләмҗан нәселе- киң тарихлы, бердәм, нәсел җепләрен бәйләп, аны саклап яшәүче гаилә. Бүгенге "Буыннар тарихы -гаилә ядкаре" бәйгесендә аларның 50 якын гаилә вәкиле катнашты. Нәсел агачы , милли ризыклар, гаилә ядкәрләре, кул эшләреннән торган кургәзмәне халык сокланып карады. Бабалары чын җир хуҗалары, урманчылар булган нәсел тарихы -сәхнәдә театральләштереп, әлеге гаиләнең үткәнен һәм бүгенгесен чагылдырды. Презентация барышында тамашачылар нәсел турында күбрәк мәгълүмат алды.Зур игътибар, әлбәттә инде, шәҗәрә агачына булды, аның белән шушы нәселнең дәвамчысы -Әгъләмов Хатыйп абый таныштырды. Әлеге бәйгедә катнашкан һәркем зур күңел күтәренкеле , яхшы кәеф белән таралды.
Фотосурәтләр тормышның иң кыйммәтле мизгелләрен саклый һәм күңелле истәлекләр уята. Әгәр дә аны оригиналь рамкага куйсаң, яраткан фото аеруча җәлеп итүчән булачак, бигрәк тә ул үз кулларың белән зур чыгымнарсыз башкарылганда. Әниләр көне уңаеннан мастер-класста катнашучылар гадәти булмаган эшләнмә ясадылар, ул йортның бизәге яисә кадерле һәм якын кешесенә менә дигән бүләк булды. Аларга бу эштә Олы Нырты мәдәният йорты хезмәткәрләре булышты . Алар кул астындагы чаралар, берничә бусин һәм фетр ярдәмендә гаилә фотографиясе өчен рамканы ничек рәсмиләштерергә икәнен күрсәттеләр. Балалар әниләр турында шигырьләр сөйләделәр.
15 ноябрь көнне Эзмә мәдәният йортында «Төрле фәннәр кирәк» исемле стена газетасы чыкты. Фән кеше эшчәнлеге нәтиҗәсе булып тора. Хәзерге дөньяда күпчелек кешеләрнең тормыш нигезен техник казанышлар тәшкил итә. Бүген биотехнологияләрдән, компьютер техникасыннан һәм фәннең башка казанышларыннан башка тормышны күз алдына да китереп булмый. Шул ук вакытта яңа ачышлар, техник уйлап табулар фәнни белемнәргә нигезләнгән. Фән үсеше нигезенә кешеләрнең әйләнә-тирә дөньяны танып белергә, аңларга, аның серләренә төшенергә омтылуы салынган. Кешегә һәрвакыт кеше тирәсендә һәм аның үзендә ниләр булуы кызык иде.
Бүген безнең тормышыбызда фәннең ролен бәяләп бетермәү авыр. Фән-ул кеше эшчәнлегенең барлык өлкәләренең көче, прогрессы һәм эволюциясе.Татарстан Республикасында фәнни-технологик үсеш елы кысаларында ,15 ноябрь көнне Иштуган мәдәният йорты белгечләре балалар өчен «Фән иле буйлап сәяхәт»дигән танып- белү программасы үткәрделәр.Чараны алып баручы балаларга үз гомерләрен фәнни һәм тикшеренү эшчәнлегенә багышлаган күренекле галимнәр турында сөйләде. Балалар белән бергә уйлап табучыларның кемнәр икәнен һәм уйлап табучылар олылар гына түгел, балалар да була алуын ачыкладылар. Көндәлек тормышта безне чолгап алган могҗизалар турында сөйләштек. Галимнәр табигать серләрен чишү өчен тәҗрибәләр үткәрәләр дигән нәтиҗәгә килделәр. Алып баручы, махсус әзерлек тә, катлаулы җиһазлар да таләп итми торган гади, эффектлы һәм гаҗәеп кызыклы тәҗрибәләр күрсәтте. Балалар белән бергә «Хәрәкәт итүче су», «Тозлы су белән тәҗрибә» , «Болыттан яңгыр» кебек матур тәҗрибәләр үткәрделәр,аннары укучылар интеллектуаль викторина сорауларына җавап бирделәр: «Фән символы нәрсә ул?", теш пастасы, бетергеч, кәгазь һ. б. кайда һәм кайчан уйлап тапканнарын белдек. Бу балаларга белемнәрен киңәйтергә һәм фән белән мавыгырга ярдәм иткән мавыктыргыч чара иде.
14 ноябрь көнне Иштуган мәдәният йорты белгече Гайнетдинова М.Т. «Тюрагай» удмурт фольклор коллективы белән, Саба районыннан килгән делегация составында, , Татарстан Республикасы Әгерҗе муниципаль районында узган «Удмурт мәдәнияте көне» чарасында катнаштылар. Чара Удмуртия Республикасы Милли сәясәт министрлыгы инициативасы белән Удмуртия Республикасының «Халыклар дуслыгы йорты» бюджет учреждениесе һәм Удмуртиянең милли-мәдәни юнәлештәге иҗтимагый оешмалары белән берлектә, удмурт халкының телен, мәдәниятен, гореф-гадәтләрен саклауга һәм үстерүгә юнәлдерелде. «Удмурт телен һәм мәдәниятен саклау һәм үстерүнең заманча практикалары» темасына түгәрәк өстәл, «Этномәдәни белем бирү проектларын эшләү: бүгенге һәм киләчәкне булдырабыз» семинар-практикумы, «Этномәдәни чараларны медиа белән тәэмин итү» интерактив дәресе, «Иҗат коллективлары репертуарында удмурт халык биюләре һәм җырлары» мастер-классы үткәрелде. Чара «Айкай» Удмурт дәүләт фольклор җыр һәм бию театрының концерт программасы белән тәмамланды.