ЯҢАЛЫКЛАР

19 июльдә Кукмара районының Нырья авылында традицион XVII Бөтенроссия «Удмуртларның борынгы көйләре «Чакара» фольклор фестивале узды. «Чакара» хәрәкәте ел саен удмурт фольклорының һәм удмуртларның барлык этнографик төркемнәренең традицион рухи мәдәниятенең уникаль үрнәкләрен саклаучы Россия төбәкләренең иң яхшы иҗат коллективларын җыя. Ул удмурт теленең мәдәниятен, телен, гореф-гадәтләрен саклауга һәм үстерүгә юнәлдерелгән. Быел 13 төбәктән 80 коллектив игълан ителгән. Күрше республикалардан тыш, Пермь краеннан, Свердловск һәм Төмән өлкәләреннән, Санкт-Петербургтан иҗат коллективлары килгән иде. Бәйрәм программасы Башкортстан Республикасының "Ми Кизим" (чәчү) удмурт композициясе белән башланып китте. Фестиваль кунакларын Кукмара районы башлыгы урынбасары Резеда Гаянова, Удмуртия Республикасы Иҗтимагый палатасы рәисе, Удмуртия Республикасы Халыклар Дуслыгы Йорты директоры Юлия Шахтина,

Татарстан Республикасы Иҗтимагый палатасының Мәдәният һәм массакүләм мәгълүмат чаралары комиссиясе рәисе Розалия Нургалиева, Башкортостан Республикасы удмуртлар оешмасы рәисе Людвиг Латыйпов, Удмурт Республикасының "Кама аръягы удмуртлар милли үзәге" иҗтимагый оешмасы җитәкчесе Флера Чибышева сәламләде . Иҗат коллективлары удмурт фольклорының һәм барлык удмурт этносларының традицион рухи мәдәниятенең уникаль үрнәкләрен тәкъдим иттеләр. Удмурт телендә борынгы һәм хәзерге җырлар, милли биюләр, халык традицияләрен, йолаларын, уеннарын күрсәтү – болар барысы да төп сәхнәдә кичкә кадәр дәвам итте. Фестиваль уздырыла торган урында Җирле һәм читтән килгән осталар катнашында декоратив-гамәли иҗат һәм сувенирлар күргәзмә-сату эшләде. Фестивальдә Иштуган мәдәният йортының «Тюрагай» удмурт фольклор коллективы катнашты, лауреат Дипломы һәм истәлекле бүләк белән бүләкләнде.

27 июль – Донбасста сугыш корбаннарын искә алу көне. Бу көнне без вакытсыз киткән балаларыбыз – Донбасс фәрештәләребез өчен кайгырабыз. Дата 2022 елда Донецк Халык Республикасы Башлыгы Указы белән Донецк Халык Республикасы балалары, дошман уты астында һәлак булган сабыйлар һәм яшүсмерләр турындагы истәлекне мәңгеләштерү өчен булдырылган. Балаларның үлеме-дөньяда булырга мөмкин булган иң зур фаҗига һәм гаделсезлек. Һәлак булганнарның һәркайсы озак һәм бәхетле яши, кояшка шатлана, бу дөньяны яктырак һәм мәрхәмәтлерәк итә ала иде. 25 июль көнне, Донбасста сугыш корбаннарын искә алу көне кысаларында, Иштуган авыл китапханәсе мәдәният йорты белән берлектә «Донбасс балаларына тынычлык»исемле хәтер сәгате үткәрде. Китапханәче балаларга фаҗигале дата турында сөйләде. Чарада катнашучылар Донецк шәһәрендәге «фәрештәләр аллеясы» мемориаль комплексы, Украина Кораллы формированиеләре утында мина кыйпылчыкларыннан һәлак булган нәниләр һәм яшүсмерләр турында презентация карадылар. Сугыш корбаннары балаларның якты истәлегенә багышлап, балалар гаепсез балалар корбаннарын һәм тынычлыкка өметебезне гәүдәләндерүче оригами техникасында кәгазь кораблар һәм торналар ясау буенча мастер-классларда катнаштылар.

23 июль көнне Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә мөдирләре «Безнең яшьләр-сәламәт яшәү рәвеше сайлый» спорт – уен программасы үткәрделәр. Бу чара балалар һәм яшьләр арасында сәламәт яшәү рәвешен пропагандалауга, аларның асоциаль тәртипкә тискәре мөнәсәбәтен, үз сәламәтлекләренә, әйләнә-тирә мохит торышына җаваплы мөнәсәбәтен, тулаем тормышка уңай мөнәсәбәтен пропагандалауга һәм алга таба физкультура һәм спорт белән шөгыльләнүгә җәлеп итүгә багышланган. Балалар күңелле биюләрдә, мавыктыргыч ярышларда катнаштылар, сәламәт яшәү рәвеше алып бару буенча кирәкле мәгълүмат алдылар. Катнашучыларның барысы да бик яхшы күтәренке рухка һәм уңай хис-кичерешләр диңгезенә ия булдылар! Яшь буын «сәламәт яшәү рәвеше» сайлый!!!

23 июль көнне Иштуган мәдәният йорты мөдире «Мин корт, кош һәм Ромашка белән дус» дигән рәсем конкурсы үткәрде. Балалар мавыгып җәйге матур рәсемнәр ясадылар-кояшлы пейзажларны буядылар, куе чәчәк түтәлләрен, яшел урманнарны һәм алтын пляжларны сурәтләделәр. Карандашлар, буяулар һәм акбур балаларның кулларында тылсымлы инструментларга әверелә, аларның хыялларын кайгысыз балачак дөньясына күчерә. Иҗат киңлекне якты буяулар һәм елмаюлар белән тутыра, чөнки һәр рәсем балаларның күңелен һәм җәй шатлыгын чагылдыра. Барлык рәсемнәр дә бик матур килеп чыкты.

15 июльдә Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә белгечләре гаилә кыйммәтләрен һәм традицияләрен ныгытуга багышланган «Җылылык бүләк итәм» Бөтенроссия урам акциясенә кушылдылар. Акциянең төп элементларының берсе мәгълүмати кампания булды. Хезмәткәрләр файдалы мәгълүмат белән листовкалар тараттылар, халык белән гаилә кыйммәтләренең мөһимлегенә, өлкән буынга хөрмәт күрсәтүгә һәм ата-аналар арасындагы мөнәсәбәтләрне җайга салуга багышланган әңгәмә үткәрделәр. «Җылылык бүләк итәм» Бөтенроссия акциясендә катнашу ныклы һәм сәламәт җәмгыятьнең нигезе булган гаилә традицияләренең һәм кыйммәтләренең мөһимлеген искә төшерде.

12 июль көнне Иштуган авыл китапханәсе мәдәният йорты белән берлектә «Комплимент - җитди эш» дигән тематик әңгәмә үткәрде. Программа әңгәмә - уен формасында узды, аның максаты үсеп килүче буында кешеләрдә уңай сыйфатларны күрү, моны яхшы һәм ягымлы формада белдерү күнекмәләрен үстерү, «Комплимент» төшенчәсе нәтиҗәле һәм яхшы аралашуга ярдәм итәме һәм ул ялагайланудан нәрсә белән аерыла икәнен аңларга тырышу иде. Син кешеләр белән дус һәм тату яшисеңме? Син һәрвакыт үзеңә якын итә аласыңмы? Моңа ничек ирешергә? Программа барышында без шул хакта сөйләштек тә, конкрет гамәлләр белән төрле биремнәрне үтәп, сүзләрне расладык. Фикер алышу вакытында катнашучылар кагыйдәләргә үз мөнәсәбәтләрен белдерделәр. Программа кызыклы, гыйбрәтле иде. Барысы да үзләре өчен билгеле бер белемнәр алдылар, ниндидер яңа нәрсәләр белделәр, шулай ук күтәренке рух, позитив һәм яхшы кәеф алдылар.

10 июль көнне Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә мөдирләре «Куркынычсызлык әлифбасы»дигән дәрес үткәрделәр. Урамнар һәм юллар балалар өчен куркынычсыз булсын өчен аларга юлларда үз-үзеңне тоту кагыйдәләре турында сөйләргә кирәк. Һәм, әлбәттә, юл хәрәкәте кагыйдәләре, юл билгеләре һәм башка нечкәлекләр турында сөйләргә. Алып баручы уен формасында балаларга юлдагы куркынычсызлык чаралары турында сөйләде, яшь катнашучыларга җәяүлеләр һәм пассажирларның бурычларын искә төшерде. Чара барышында балалар «юл», «Җәяүле», «җәяүлеләр кичүе», «светофор», «янгын сулыгы» кебек төшенчәләрне кабатладылар. Юл хәрәкәте кагыйдәләрен бозып, алар нинди хәлдә калырга мөмкин икәнен ачыкладылар. Малайлар һәм кызлар тематик уеннарда, табышмакларга, кроссвордларга җавап бирүдә актив катнаштылар.

Китап белән ял итү-ялның иң файдалы төре. Чөнки китап-ул елның теләсә кайсы урынында һәм теләсә кайсы вакытында, бигрәк тә җәй көне, иң тугры дус. 8 июль көнне Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә мөдирләре балаларны табигатьтә «Китаплар саф һавада» дигән китап тотып ял итәргә чакырдылар. Саф һавада балалар табигать серләре артыннан сәяхәткә киттеләр. Алып баручыларның сорауларына җавап бирделәр, кычкырып укыдылар, яраткан әкиятләренең эчтәлеген сөйләделәр, яттан өйрәнгән шигырьләрен искә төшерделәр, уку өчен китаплар сайладылар, кызыклы уеннар уйнадылар. Чарада катнашучылар үзләрен чын эрудитлар һәм китап сөючеләр итеп күрсәттеләр. Балаларга китап тотып ял итү бик ошады!

Гаилә, мәхәббәт һәм тугрылык көне 8 июльдә билгеләп үтелә. Гаилә-тормышта һәркем өчен иң мөһиме. Болар - якын һәм туган кешеләр, кемнән үрнәк ала, кемгә яхшылык һәм бәхет тели. Нәкъ менә гаиләдә бала мәхәббәт, җаваплылык, кайгырту һәм хөрмәт итәргә өйрәнә. 6 июль көнне Иштуган мәдәният йорты һәм китапханәсе белгечләре Гаилә, мәхәббәт һәм тугрылык көненә багышланган «Зур гаиләнең кечкенә шатлыклары» исемле ял кичәсе үткәрделәр. Чара башында гаилә ярышлары узды, шулай ук бу тыгыз даирәдә озак вакыт балалар көлүләре һәм ата-аналарның үз балалары турында сөйләгәннәре яңгырады. Катнашучылар гаилә традицияләрен һәм гореф-гадәтләрен искә төшерделәр, «гаилә кыйммәтләре»викторинасы сорауларына җавап бирделәр. Чара азагында кадерле кунакларыбыз белән истәлеккә фотога төштеләр.

3 июль көнне Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә белгечләре «Минем күңелле туп»дигән уен программасы үткәрделәр. Хәрәкәтчән уеннар һәм күңел ачулар балаларга шатлык китерә һәм сәламәтлеккә бәяләп бетергесез файда китерә. Чара барышында балалар күңелле һәм дустанә атмосферага чума алдылар, кызыклы һәм шаян уеннар һәм күңелле эстафеталар уйнадылар. Чараны очрашу дәвамында яңгыраган дәртле, ритмик көйләр бизәде. Чарада катнашучыларның барысы да бик күп тәэсирләр алды, ә иң мөһиме үзара дустанә мөнәсәбәтләр һәм сәламәт яшәү рәвеше белән кызыксыну күрсәттеләр.