ЯҢАЛЫКЛАР

Балык тоту-мавыктыргыч хобби гына түгел, ә вакытны гаиләдә үткәрү, табигать белән ләззәтләнү һәм онытылмас истәлекләр тудыру өчен менә дигән мөмкинлек тә ул. Гаилә елы һәм «гаилә балыкчылыгы» Бөтенроссия экологик проекты кысаларында 1 августта барлык кирәкле кирәк-яракларны әзерләп һәм суда куркынычсызлыкка игътибар итеп, Госмановлар гаиләсе бөтен гаиләсе белән балыкчылыкка китте. Балык тоту балалар өчен кызыклы һәм аңлаешлы килеп чыкты. Аларга балык тотуның төп принципларын аңлатып, кармакка җимлекне ничек дөрес кияргә икәнен күрсәтеп һәм көтү һәм сабырлыкның ничек уңышлы тотуга китерә алуын аңлатып, балалар үзләре балык тота алдылар. Гаилә белән балык тоту күңелле булсын өчен, үзләре белән уңайлы утыргычлар һәм көймә алдылар, тәмле ашамлыклар һәм эчемлекләр әзерләделәр. Балык тоту-гаиләдә белем алу һәм табигатьне өйрәнү өчен менә дигән мөмкинлек. Әни белән бабай балаларга Балыклар, Үсемлекләр һәм хайваннар турында сөйләделәр. Аларга әйләнә-тирә мохитне саклауның мөһимлеге турында аңлаттылар.

 1 август  көнне  Килдебәк  мәдәният хезмәткәрләре,китапханәче белән берлектә, "Тарих битләре буйлап” исемле әңгәмә  үткәрделәр.

Һәр кешенең үзенең «кече Ватаны» — туган һәм үскән урыны: аның йорты, шәһәре, туган ягы бар.

  Балаларны туган як тарихы белән таныштырдык,  анда булган вакыйгалар турында бик күп кызыклы мәгълүматләр  белә алдылар. Шулай ук авыл горурлыгы булган,  кешеләре турында да сөйләделәр. Балалар дәүләт бүләкләре һәм мактаулы исемнәр алган якташлары турында белделәр. Мондый экскурсия-әңгәмә балаларга туган як турында белемнәрен баетырга һәм кече ватаннары турында бик күп файдалы мәгълүмат алырга ярдәм итте.

03 август көнне Эзмә мәдәният йорты һәм Иләбәр авыл китапханәсе хезмәткәрләре Эзмә мәдәният йортында балалар өчен Карбыз көненә багышланган «Тәмле, галиҗәнап карбыз"дип исемләнгән танып-белү сәгате үткәрделәр. Карбыз көне кебек гадәти булмаган бәйрәм җәйнең соңгы аенда, бахчаларда баллы җиләкләр өлгергәндә билгеләп үтелә. Башта балалар карбыз барлыкка килү тарихын белделәр. Соңыннан алар белән төрле кызыклы конкурслар үткәрелде, кроссвордлар чишелде. Ахырдан балалар татлы карбыз белән сыйландылар.

28 нчы июль көнне Чәбия-Чурчи авыл клубы мөдире балалар өчен "Чишмәләрне саклыйк" дип исемләнгән экскурсия оештырды. Чишмә саклауга һәм кайгыртуга мохтаҗ. Балаларга чишмә суының кайдан алынуын, аның ни өчен файдалы булуын һәм чишмәләрне ни өчен сакларга кирәклеген белү кызык булды. Балалар табигатьне саклауның, булганны саклауның мөһимлеге турында уйлана башладылар. Мондый максатчан сәяхәтләр һәм экскурсияләр оештыру Туган якның су чыганакларына һәм табигатенә сакчыл караш тәрбияләргә мөмкинлек бирә, ә матурлыкны күзәтү балаларда төпле фикер йөртү, сөйләү теләген уята. 

1 августта Иштуган бистәсеннән килгән кунаклар өчен "Тылсымлы кыңгырау" туристик маршруты оештырылды. Туристлык маршруты Саба урманчылыгы музеенда булудан башланды. Аннары кунаклар тылсымлы кыңгырау эзләп мавыктыргыч квест үттеләр һәм "Колокол" музеенда булдылар. Кунакларны тәмле камыр ризыклары һәм чәй белән сыйладылар. Соңыннан балалар "Чудесный колокольчик" мультфильмын карадылар. Экскурсия "Саба бизәкләре" иҗади проекты буенча мастер-класс белән тәмамланды.

1 август көнне Шәмәрдән мәдәният йорты белгечләре балалар өчен «Юные дарования» исемле күңел ачу уеннары оештырдылар. Зал уен-көлке белән тулы иде. Маҗараларга әзер яшьләр елмаеп уңай атмосфера таратучы алып баручы тирәсенә җыелдылар. Беренче уен «Крокодил» булды, анда катнашучылар сүзләрне һәм фразаларны сурәтләделәр, башкаларны шул сүзләрне мимика һәм ишарәләр ярдәмендә чишәргә мәҗбүр иттеләр. Киләсе уен «Ассоциация» булды. Алып баручы сүзне атады, ә катнашучылар чылбыр буенча башларына килгән беренче сүзне атадылар. Бу уен күңел ачу гына түгел, кайбер көтелмәгән һәм кызык ассоциацияләр дә уятты, алар барысын да елмаерга мәҗбүр итте. Шуннан соң бик күп уеннар уйналды, анда балалар зур кызыксыну белән катнаштылар. Яшьләр позитив йөзләр һәм елмаюлар белән өйләренә таралыштылар. Мәдәният йортында узган уеннар кичәсе яшьләрнең күңелле итеп вакытларын үткәрү һәм якынаю өчен менә дигән сәбәп булды, шулай ук шатлык һәм дуслык атмосферасы тудырырга ярдәм итте.

Концертлар һәрвакыт кызыклы: бу авыл халкы белән аралашу мөмкинлеге дә, шулай ук үзеңнең иҗади сәләтләреңне күрсәтү мөмкинлеге дә. 31 июль көнне Өтернәс авыл клубы янында «Җәйге җылы, җырлы кич» дип исемләнгән җәйге урам концерты булып узды. Шәмәрдән мәдәният йорты, "Акварель" халык бию коллективы (җит. Хуҗин А.И.),  Эзмә, Кызыл Мишә авыл мәдәният йортлары мәдәният хезмәткәрләренең, үзешчәннәрнең чыгышлары тамашачыларны матур башкарулары белән сокландырды. Концерт бай эчтәлекле, якты һәм күңелле булды! Тамашачылар уеннарда рәхәтләнеп катнаштылар, ял иттеләр, җырладылар, көлештеләр, артистларны көчле алкышлар белән хупладылар. Концерт ахырында авыл халкы артистларга уңай эмоцияләр өчен рәхмәт белдерде һәм яңа иҗади уңышлар теләде.

31 июль көнне Шәмәрдән мәдәният йортында балалар өчен шахмат буенча «Время побеждать» дигән мавыктыргыч чара узды. Мәдәният йортына шахмат уены дөньясына чумарга һәм үз осталыкларын күрсәтергә әзер балалар җыелды. Чара шахмат кагыйдәләрен кыскача өйрәнүдән башланды. Алып баручы фигуралар, аларның йөрешләре һәм уенның максатлары турында кызыклы итеп сөйләде, балаларны беренче минуттан ук кызыксындырды. Теоретик өлештән соң дәрестән максималь файда алсын өчен, балалар яшь һәм уен дәрәҗәсе буенча төркемнәргә бүленделәр. Атмосфера җанлы һәм дустанә иде, бу шахмат күнекмәләрен үстерүгә генә түгел, ә коммуникатив сыйфатларны формалаштыруга да ярдәм итте.

31 июльдә Яңа Мичән авылы кунаклары өчен "Тылсымлы кыңгырау" туристик маршруты оештырылды. Туристлык маршруты Саба урманчылыгы музеенда булудан башланды. Аннары кунаклар тылсымлы кыңгырау эзләп мавыктыргыч квест үттеләр һәм "Колокол"музеенда булдылар. Кунакларны тәмле камыр ризыклары һәм чәй белән сыйладылар. Соңыннан балалар «Чудесный колокольчик»мультфильмын карадылар. Экскурсия "Саба бизәкләре"иҗади проекты буенча мастер-класс белән тәмамланды.

31 июль көнне Өтернәс авыл клубы янында авыл халкы һәм кунаклары өчен «Җәйге җылы, җырлы кич» дигән урам концерты булды. Кичке салкынлык һәм күңелле атмосфера бик күп кешеләрне: балаларны, өлкәннәрне, пенсионерларны җыйды. Концертта Шәмәрдән мәдәният йорты, «Акварель» халык хореография коллективы (җитәкчесе Хуҗин А.И.) катнашты. Алар тамашачыларны шат күңелле җырлары һәм биюләре белән сөендерделәр. Авыл халкы кичне рәхәтләнеп бер-берсе белән бергә үткәрде, музыка һәм биюләрдән ләззәтләнде. Концерт аралашу, бәйрәм рухы тудыру һәм авылның мәдәни тормышы традицияләрен саклап калу өчен менә дигән сәбәп булды.