ЯҢАЛЫКЛАР

15 апрельдә Иштуган мәдәният йортында Олы Нырты һәм Олы Арташ авылларының үзешчән артистлары һәм мәдәният хезмәткәрләре катнашында "Язгы моңнар" концерты узды. Программада язга һәм мәхәббәткә багышланган шигырьләр яңгырады. Иң яхшы җырчылар халык, заманча һәм ретро җырларын башкардылар, тамашачыларны яшь артистлар башкаруындагы биюләр сокландырды. Юмористик күренешләрдә авыл халкының тормышында булган хәлләр һәм буыннар арасындагы мөнәсәбәтләр чагылдырылган. Концерт бер генә тамашачыны да битараф калдырмады, һәркайсы үзендә җылылык һәм шатлык хисе алып китте.

Гофр  кәгазьдән чәчәкләр-теләсә нинди бәйрәм өчен матур бизәк. Букетлар бүләк итеп кенә калмый, аларны интерьер бизәү һәм бәйрәм өстәлләрен бизәү өчен кулланалар. Гофр кәгазьдән арзан һәм матур чәчәкләр ясап була.  14 апрель  көнне Иштуган мәдәният йорты белгечләре Пушкин картасы буенча  «Гофр кәгазьдән чәчәкләр”темасына мастер-класс үткәрделәр.Чара барышында сәнгать җитәкчесе Гайнетдинова М.Т. чәчәкләр ясаганда кулланырга мөмкин булган төрле кәгазьләр турында сөйләде, кәгазь белән эшләүнең техник алымнарын күрсәтте- яфраклар ясау, сабакны бизәү, сабакка яфракларны ничек җыярга һәм чәчәк бәйләме ничек ясарга . Мастер-классның һәр катнашучысы чәчәк ясауның барлык этапларын үтәргә һәм үз куллары белән чәчәк җыярга тырышты. Мастер-класс катнашучыларга үзләренең иҗади активлыкларын күрсәтергә , эмоциональ канәгатьлек хисе кичерергә ярдәм итте. Чәчәкләр якты, матур һәм хәтта хуш исле булып чыкты.

13 апрель көнне Иштуган авыл мәдәният йорты һәм китапханә белгечләре "Иман нуры иңсен күңелләргә"  дип аталган Рамазан аена багышланган  ифтар ашы үткәрделәр .Абыстай мөселман гаиләсендә үзара аңлашуның мөһимлеге, Аллаһы алдындагы бурычларыбыз турында сөйләде. Шулай ук ул әхлак, рухи чистарту, мөселман тәгълиматларын дөрес аңлау мәсьәләләренә кагылды һәм традицион кыйммәтләр турында сөйләде, залда җыелган барлык мөселманнарны тормышта күбрәк игелек һәм матурлык күрергә, булганнары белән канәгать булырга өйрәнергә чакырды.Катнашучылар әңгәмәдән соң,бергә намазга бастылар. Аннан соң мул табын артында аралаштылар. Кичә, ислам канунының барлык чараларын үтәп, дустанә атмосферада үтте.

12 апрель көнне Иштуган мәдәният йортында китапханә белән берлектә Космонавтика көненә багышланган "Космос далаларына сәяхәт" дип исемләнгән  әңгәмә –уен үткәрелде. Балалар йолдызлар һәм планеталарның серле дөньясына чумдылар, космонавтика тарихы белән таныштылар. Аннан соң балалар космоска очуга әзерлек буенча сынаулар уздылар. Сәяхәтчеләргә космик викторина сорауларына җавап бирү , космик табышмаклар, ребуслар чишү өчен белем һәм зирәклек кирәк булды. Сәяхәт К.Булычевның "Алисаның сәяхәте" китабы буенча "Өченче планета сере"дигән фәнни-фантастик мультфильм карау белән тәмамланды.

Рухи кыйммәтләрне саклау, ныгыту, милли традицияләрне торгызу мөһимлеген исәпкә алып, 2023 ел Татарстанда милли мәдәниятләр һәм традицияләр елы дип игълан ителде. Шуңа бәйле рәвештә район башлыгы Рәис Нургали улы Миңнеханов Саба муниципаль районы учреждениеләре һәм авыл җирлекләре арасында " Милләт яме-йола бәйрәмнәрдә!" фестиваль-конкурс игълан итте.9 апрельдә Иштуган мәдәният йортында шушы фестиваль-конкурс узды, анда ТР Саба муниципаль районының "Үсеш" Шәмәрдән лицее тамашачыларга "Кыз бирү" халык йоласын тәкъдим итте; "Психик тайпылышлары булган гражданнар өчен билгеләнгән Югары Утар балалар интернат-йорты" - "Уракка төшү",Шәмәрдән участок хастаханәсе-"Йомырка җыю" –йолаларын күрсәттеләр.Һәр коллектив  үзләренең организацияләре, Саба районы турында  1 концерт номеры  тәкъдим итте. Мондый традицияләр безгә бер-беребезгә ихтирамлы һәм игелекле булырга кирәклеген искә төшерә, туган телебезгә,милләтебезгә мәхәббәт тәрбияли. Тамашачылар фестивальдә катнашучыларны бик җылы каршы алдылар, аларга көчле алкышлар белән рәхмәт белдерделәр.

Һәр кешенең диярлек зарарлы гадәтләргә һәвәслеге бар. Балага нәрсә яхшы, ә нәрсә начар булуын вакытында аңлату бик мөһим. Иштуган мәдәният йортында еш кына зарарлы гадәтләргә каршы көрәшкә юнәлтелгән профилактик чаралар уза, шулай ук яшь буын арасында сәламәт яшәү рәвешен пропагандалау алып барыла. 8 апрельдә яшүсмерләр " Юк дип әйтә бел!" видео-лекториясенә чакырылды. Алып баручы чараны гамәли психология буенча китаплар авторы Александр Свияшның цитатасы белән ачты: «Тормыш - ул кыйммәтле һәм нәфис бүләк, аны сакларга кирәк. Һәм кешене әйләндереп алган бик күп куркыныч янаулар арасында иң куркынычлары - бездә никотин, алкоголь һәм наркотиклар куллану нәтиҗәсендә барлыкка килә торган авырулар". Алга таба барлык катнашучылар "Начар гадәтләренең зарары турында" видеоролик карадылар. Караганнан соң  фикер алышуы булды, балалар  алып баручы биргэн сорауларга җавап бирделәр. Чара ахырында  балаларга шушы теләк яңгырады: "Тормышыгызда бары тик уңай мавыгулар гына булсын: музыка, театр, спорт, туризм һәм күңелле аралашу ! Дөрес сайлау ясагыз! Зыянлы  гадәтләргә "Юк!" дип вакытында әйтә белегез.

Сәламәт яшәү рәвеше алып бару-кеше нең югары культура, аның белемлелеге, үҗәтлеге, ихтыяр билгесе. Яшьләрнең сәламәтлеге турында кайгырту хәзерге заман җәмгыятенең өстенлекле бурычларыннан берсе булып тора. Безнең киләчәгебез дә яшьләрнең ни дәрәҗәдә сәламәт булуына бәйле. Әлеге проблеманы хәл итүдә заманча якын килү сәламәт яшәү рәвешен пропагандалау зарурлыгы турында сөйли. Яшьләрнең сәламәт яшәү рәвеше белән кызыксынуларын стимуллаштыру мөһим. Яшьләр аңында сәламәт яшәү рәвеше күнекмәләрен ныгыту өчен күп эшләнә. Нәкъ менә шул максат белән 7 апрель көнне Иштуган авыл китапханәсе һәм клуб белгечләре Бөтендөнья сәламәтлек көненә багышланган сәламәтлек сәгате үткәрделәр.Чара барышында «Ориентир – сәламәт яшәү рәвеше», «Сәламәтлекнең иң куркыныч җимерүчеләре»,  «Яшүсмер һәм спорт»  кебек сораулар яктыртылды. Катнашучылар  хәрәкәтле уеннарда һәм спорт эстафеталарында көч сынаштылар «Градусникны сиңа бирәм-мин бүтән авыртмыйм”  Шулай ук аларга «Без-сәламәт яшәү рәвеше өчен!» исемле буклетлар бирелде.Чарага  “Сәламәтлек китапханәсе-сэламәтлеккә укыгыз”дигэн күргәзмә куелды.

2023 ел Татарстан Республикасы Рәисе Миннеханов Р.Н.инициативасы белән Милли мәдәниятләр һәм традицияләр елы дип игълан ителде.  6 апрельдә Иштуган мәдәният йортында «Тюрагай» удмурт фольклор коллективының 25 еллыгына багышланган юбилей кичәсе узды . Кичә коллективның тарихы ,иҗаты турында видеоролик белән башланды. Аннары юбилярлар чишмә янында кичке утыру күренеше күрсәттеләр. Чарада шулай ук Татарстан Республикасы районнарыннан  чакырылган коллективлар катнашты: «Сактон» удмурт халык фольклор ансамбле (Кукмара районы), «Асыл тәңкә» керәшен халык фольклор ансамбле(Питрәч районы), «Вуюись» удмурт фольклор коллективы (Балтач районы), «Сударушка» рус халык ансамбле(Саба районы ,Иске Икшермә авыл мәдәният йорты), «Зиләйлүк» татар фольклор коллективы(Саба районы ,Шекше авыл мәдәният йорты), «Салам» чуваш коллективы, «Сынрау торна» башкорт коллективы(Казан шәһәре Халыклар дуслыгы йорты), «Умырзая» татар фольклор коллективы (Иштуган авыл мәдәният йорты),  “Шундыос”балалар удмурт фольклор коллективы  ( Иштуган урта гомуми белем бирү мәктәбе).Котлау сүзләре белән Саба районы мәдәният бүлеге башлыгы Заһидуллин Рөстәм Фидәилевич,Иштуган авыл җирлеге башлыгы Гайнетдинов Д.М., «НКА удмуртов ТР» РОО идарәсе рәисе ярдәмчесе — идарә әгъзасы Чайникова Ольга Владиславовна, Саба муниципаль районы удмуртлар автономиясе рәисе Макаров Анатолий Владимирович һ. б. чыгыш ясадылар.Мәдәният йортының фойесында кул эшләре күргәзмәләре эшләде.Әлеге чара дуслар белән очрашу, яхшы кәеф белән уртаклашу өчен бик яхшы сәбәп булды.

Бөтендөнья интернет челтәре күп кенә балалар һәм яшүсмерләр тормышында аерылгысыз өлеш булып тора, аның әһәмияте көннән-көн арта. Ләкин, кызганычка каршы, җитәрлек мәгълүмат культурасы булмаган балалар өчен интернет белем өчен көчле корал гына түгел, ә зур вәсвәсә һәм куркыныч та.  4 апрель көнне Иштуган мәдәният йортында  китапханә белән берлектә «Интернет челтәрендә укучылар иминлеге»дигән әңгәмә узды. Чараны алып баручы бүгенге дөньяда барыбызга да юл хәрәкәте кагыйдәләрен дә, куркынычсыз Интернет кагыйдәләрен дә бертигез үтәүнең мөһимлеге турында сөйләүдән башлады.  Балалар социаль челтәрләрне ничек дөрес кулланырга, нинди мәгълүмат алырга һәм аларның якыннарына зыян китермәячәген ничек билгеләргә, үзләрен интернет - мошенниклардан ничек сакларга икәнен белделәр. Мәктәп укучылары очрашу барышында үзләштергән иң мөһим кагыйдә-ата-аналар белән һәрвакыт киңәшләшергә кирәк, чөнки нәкъ менә балалар һәм яшүсмерләр еш кына интернет челтәр эзәрлекләүчеләренең корбаны була.Чара ахырында укучылар интернет яхшы дигән фикергә килделәр, ләкин ышанычлы чыганаклардан мәгълүмат алу яхшырак һәм файдалырак.Тере аралашу, очрашу һәм саф һавада йөрү белән реаль тормыш виртуальдән күпкә яхшырак.

Укытучы - вакыттан, мода һәм географиядән тыш уникаль һөнәр. Борынгы һөнәрләрнең берсе булып, ул шушы көнгә кадәр кирәкле булып кала. 2023 елда Россиядә педагог һәм остаз елы дип игълан ителде. 2 апрель көнне Иштуган  мәдәният йортында  китапханә белән берлектә , педагог һәм остаз елына  багышлап " Бу алар турында"дип аталган мәгълүмат сәгате уздырдылар.Очрашуга  гомер буе укытучы һөнәренә хезмәт иткән Степнова Гүзәлия Хәмит кызын  чакырдык .Укытучы чыгышында катнашучылар мондый сорауларга җавап таптылар: берничә ел элек укытучы һөнәре нинди иде? бу вакыт эчендә нәрсә үзгәрде?, һөнәрнең киләчәге бармы?. Очрашу диалог формасында узды. Балалар фотокүргәзмә белән таныштылар , анда беренче мәктәп, беренче укытучылар һәм укучылар, заманча мәктәп, укытучылар һәм укучылар фотолары тәкъдим ителде.Балалар үзләрен кызыксындырган сораулар бирделәр, үз теләкләрен белдерделәр. Ә чара ахырында укытучыларга багышланган җыр җырладылар.