ЯҢАЛЫКЛАР
Туган якны яратыр өчен, аны яхшы белергә кирәк, шуңа күрә 14 июльдә Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә белгечләре балалар өчен «Туган табигатьнең яраткан почмаклары»экологик экскурсиясен оештырдык. Әлеге чараның максаты балаларның туган як табигате турында белемнәрен киңәйтү, аңа сакчыл мөнәсәбәт тәрбияләү. Уен формасында балаларга табигатьтә үз-үзләрен тоту кагыйдәләрен җиткерергә тырыштык. Бу кагыйдәләр һәркемгә күптән билгеле кебек тоела, ә менә аларны үтәргә тырышалар, кызганычка каршы, барысы да түгел. Чарада балалар туган табигатьнең матурлыгы, аларны чолгап алган үсемлек һәм хайваннар дөньясы турында сөйләделәр һәм алынган барлык мәгълүмат экологик грамоталылык, мәдәният һәм экологик аң формалашуга ярдәм итте. Урманны тыңларга өйрәндек. Тавышларны тыңлаганнар һәм алардан кошларның тавышларын аерып чыгардык. Бу тавышларның нинди кошларга караганын билгеләргә тырыштык. «Кош калейдоскобы"уенын үткәрдек.Балалар шулай ук урманның төрле исләренә һәм сизү хисләренә игътибар иттеләр. Моның өчен балаларга төрле агачларның кабыгына, яфракларга кагылырга тәкъдим иттек. Экскурсия ахырында «Кем тизрәк», «Нинди агач?”, “Яфракны таны” дип аталган куңелле уеннар уйнатылды. Балалар үз сәяхәтләреннән бик канәгать иде. Ял итеп, истәлеккә фотолар ясадык.
Цирк тамашасы-балалар өчен дә, өлкәннәр өчен дә зур бәйрәм! Бары тик циркта гына оригиналь жанр артистларын, жонглерларны, акробатларны, һава гимнастларын, өйрәтелгән хайваннарны күрергә, шулай ук күңелле клоуннардан күп уңайлык алырга мөмкин! Тамашага килгәч, һәркем үзенә һәм якыннарына онытылмаслык бәйрәм бүләк итә! 7 июльдә Иштуган мәдәният йортында " Триумф" цирк шоу-программасы узды. Клоун репризлары, искиткеч фокуслар, экзотик хайваннар, экстрим-шоулар тамашачыларда кызыксыну, соклану һәм мәхәббәт белән каралган. Спектакльдән соң төрле цирк сувенирлары сатып алырга, өйрәтелгән хайваннар белән фотога төшәргә мөмкин иде.
13 июльдә Иштуган мәдәният йортында һәм китапханәсендә төрле яшьтәге балалар өчен «А.С. Пушкинның табышмаклары » квест-уены уздырылды. Командаларга бүленеп, капитаннарны сайлап һәм уен шартлары белән танышып, балалар сәяхәткә китәләр.Квестның максаты төп җөмләне җыю иде. Моны беренче булып эшләүче команда җиңә. Һәр этапта укучылар төрле биремнәр үтәделәр: викторина сорауларына җавап бирделәр, табышмаклар җыйдылар, әкиятләрне иллюстрацияләр буенча таныдылар, Пушкин әкиятләрендә нинди хайваннар искә алынганын искә төшергәннән соң аларны алфавит тәртибендә урнаштырдылар. Викторина сорауларына дөрес җаваплар табырга «Мин Пушкинга кунакка ашыгам» китап күргәзмәсе ярдәм итте.Һәр биремне үтәгәннән соң катнашучыларга төп фразаның фрагментлары бирелде. Уен ахырында командалар китапханәдә дусларча очраштылар һәм стенгазета ясадылар.Пушкин әкиятләре акыллы, игелекле һәм гыйбрәтле. Һичшиксез, алар мәңге яшәячәк, һәм тагын берничә яшь буын да аларда тәрбияләнәчәк. Безнең әдәби чараларыбыз балаларда шигъри сүз белән кызыксынуны үстерүгә ярдәм итәр һәм җәй буе мавыктыргыч укуга старт бирер дип ышанасы килә.
Безне бөтен җирдә үсемлекләр чолгап ала: чәчәкләр, үләннәр, агачлар һәм куаклар. Үсемлексез җирдә яшәү булмас иде. Үсемлекләр безгә сулыш алырга ярдәм итә. Һәм алар ярдәмендә кайбер авыруларны дәвалап була. Нинди үсемлекләр дару үләннәре икәнен һәм аларны дөрес куллана белергә кирәк.12 июльдә Иштуган мәдәният йорты белгечләре китапханә белән берлектә дару үләннәре җыю үткәрдек. Безгә бу эштә өлкән буын ярдәм итте. Үләннәр өчен якындагы болынга киттек. «Травинка–витаминка» дару үсемлекләре белән танышу кыр шартларында төрле үләннәр арасында узды. Башта дару үсемлекләре һәм аларның кеше өчен файдасы турында сөйләштек. Белгечләр дару үләннәрен ничек җыярга кирәклеге турында сөйләделәр. Аннары өлкәннәр чәй кайнату өчен иң еш кулланыла торган үләннәрне җыйдылар: иван — чай, зверобой, мята, меңъяфрак, пустырник.
11 июль-Бөтендөнья шоколад көне. Бу бәйрәмне французлар уйлап тапкан, ә аннары ул башка илләрдә, шул исәптән Россиядә дә популярлык яулаган.11 июльдә Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә белгечләре балалар белән “СДКда татлы көн”дигән танып белү-шоколад ассортие үткәрде. Чара башында балаларга какао-агачларының үсүе турында сөйләдек, шоколадның Европага, ә соңрак Россиягә ничек эләгүе турында сөйләдек, шоколадка дөньяда бердәнбер һәйкәл Покров шәһәрендә куелды. Аннары алынган мәгълүматны викторина белән ныгыттык, уеннар һәм конкурслар уздырдык. Балалар «Шоколадлы шоколад» кебек конкурсларда катнаштылар, анда мөмкин кадәр күбрәк «Шоколад» сузеннән сузләр төзисе булды, «Кем шоколад ярата?, “Твиксомания”, “Шоколад сөйләмнәре”һәм башкалар. "Тәмле" бәйрәм барлык катнашучыларга да ошады.
Россиядә 8 июльдә изге Петр һәм Феврония хөрмәтенә Гаилә, мәхәббәт һәм тугрылык көне бәйрәмен билгеләп үтү традициягә әверелде.Бу Бөтенроссия бәйрәме уңаеннан 7 июльдә Иштуган мәдәният йорты һәм китапханәсе белгечләре «Ромашка-очаровашка» рәсемнәр конкурсы үткәрде, анда мәктәп яшендәге балалар да, мәктәпкәчә яшьтәге балалар да катнашты.Чара башында ук балалар белән бу искиткеч бәйрәм, аның символы, тарихы һәм гореф-гадәтләре турында әңгәмә үткәрелде.Аннары балалар эшкә бик теләп тотындылар. Яшь рәссамнар конкурста уйланып һәм җаваплы катнаштылар. Нәтиҗәдә, рәсемнәр төсле, күңелле һәм якты булып чыкты. Үзләренең иҗаты өчен балалар татлы бүләкләргә лаек булдылар.
Курчаклар балалар уенчыклары буларак тарихка кадәрге чорда ук барлыкка килгән. Алар формасы буенча шактый примитив булганнар, кешеләрнең яки тере затларның тышкы кыяфәтен сурәтләгәннәр. Вакыт узу белән курчаклар ясау бөтен индустриягә әверелде. Мондый курчаклар күп халыкларның дини традицияләрендә мөһим урын алып торган. Аларны махсус очракларда, бәйрәмнәрдә ясаганнар, һәм алар озак вакыт хуҗаларына изге хезмәт башкарганнар. 5 июльдә Иштуган мәдәният йорты белгечләре өлкәннәр белән бергә курчаклар ясау буенча мастер - класс үткәрделәр. Мастер-класста катнашучылар курчакларның төрле төрләре белән таныштылар, аларның билгеләнеше һәм халык традицияләре белән бәйләнеше турында белделәр, шулай ук курчак-оберег ясадылар. Традицион технологияләр нигезендә халык йоласы курчакларын булдыруның нечкәлекләре турында Гөлнара Гайнетдинова сөйләде. Чарада катнашучыларга берничә җеп, бераз тырышлык, иҗат бөртеге һәм һөнәрчелек кенә кирәк булды. Бу шөгыль эмоциональ-эстетик кабул итү һәм сәнгать-иҗат сәләтләрен үстерүгә ярдәм итә.
Уен балачак чоры дәвамында актуаль эшчәнлек төре булып кала. Бу балаларның буш вакытын оештыру ысулы гына түгел, ә эффектив тәрбия чарасы да. Уен барышында баланың психик процессларын формалаштыру, үстерү һәм камилләштерү, аның шәхесен формалаштыру өчен уңай шартлар тудырыла. 4 июльдә Иштуган мәдәният йорты белгечләре китапханә белән берлектә «Күңел ачу эзләүчеләр»дип аталган бик кызыклы һәм күңелле уен программасы үткәрдек. Бу мавыктыргыч программада балалар гына түгел, хәтта олыларны да күңел ачты һәм уйнады. Без барыбыз да уеннарда барлык кешеләр катнашсын, күңел ачсын, балаларга да конкурсларыбыз истә калсын өчен тырыштык.
30 июнь көнне Иштуган авыл мәдәният йорты һәм китапханә белгечләре урман аланында " Эх, бу...җәй!"дип аталган чара уздырдылар.Чарада катнашучылар күңелле аралашу өчен җыелдылар .Мондый очрашулар гадәти тормышны төрлеләндерергә ярдәм итә. Чәй табыны артында өлкәннәр балачакларын бик теләп искә алдылар, яшь чагында ничек утыруларга килүләре турында сөйләделәр.Чара такмаклар ,җырлар җырлау,биюләр, милли уеннар белән үрелеп барды.Өлкәннәр өчен мондый чаралар бер-берсе белән дустанә мөнәсәбәтләрне җайга салырга мөмкинлек бирә, пенсионерларның яңа талантларын һәм мөмкинлекләрен ача.Барлык катнашучылар да бу чарадан күтәренке кәеф белән таралдылар.
26 июньдә ТР муниципаль районнарының мәдәният көннәре кысаларында "Татарстанның мәдәни башкаласы"республика конкурсы узды. Чара Г.Тукай исемендәге Татар филармониясе паркында узды. Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә хезмәткәрләре "Удмурт халкының мәдәнияте"күргәзмәсен оештырды.Күргәзмәдә удмурт халык курчаклары,удмуртларның милли аш - суы,милли киемнәр,бизәнү әйберләре һәм йорт кирәк яраклары тәкъдим ителде.Китапханәче ярминкәдә йомырка сатучы ролендә катнашты. "Тюрагай" удмурт фольклор коллективы Г.Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясе сәхнәсендә чыгыш ясады.